piątek, 14 czerwca 2013

OKRES NIEMOWLĘCY



Minął burzliwy okres przystosowania się noworodka do otocze­nia. Zaczyna się teraz okres zwany niemowlęcym, który trwa od początku drugiego miesiąca do końca pierwszego roku życia. Jego cechą charakterystyczną jest bardzo szybkie wzras­tanie dziecka. Niemowlę pięciomiesięczne podwaja już swoją wagę urodzeniową, a roczne potraja. Wzrost dziecka zwiększa się w pierwszym roku o 25 cm. Waga dziecka wzrasta przede wszystkim przez obfite w tym wieku odkładanie się tłuszczu. Powiększa się również obwód główki, która przy urodzeniu ma w obwodzie przeciętnie 35 cm, a pod koniec roku już około 50 cm. Wzrostowi główki towarzyszy, rzecz jasna, zwiększenie się objętości mózgu. Znacznie wolniej od główki rośnie tułów i kończyny. Niemowlę nadal ma zupełnie inne proporcje ciała niż człowiek dorosły. Około 3 miesiąca życia zaczyna się proces zarastania ciemiączek, które, jak już wspomniałem, zarastają całkowicie dopiero około 20 miesiąca. Następuje stopniowo doskonalenie się funkcji poszczególnych narządów. Coraz sprawniej funkcjonują zmysły dziecka, co pozwala mu na samodzielne odbieranie wrażeń z otaczającego go świata. Wrażenia wzrokowe i dotykowe dominują w tym wieku nad wrażeniami słuchowymi, smakowymi i węchowy­mi. Trzymiesięczne niemowlę dobrze podnosi główkę leżąc na brzuszku, między piątym a szóstym miesiącem samo potrafi przewrócić się na brzuszek, a w siódmym miesiącu próbuje siadać. Stawać na nogi zaczyna w 1012 miesiącu, a próbę samodzielnego chodzenia podejmuje na przełomie pierw­szego i drugiego roku życia. Dwumiesięczne niemowlę reaguje na głos, uśmiecha się i zaczyna wodzić wzrokiem. W 3 miesiącu gaworzy, w 5 zaczyna chwytać przedmioty dłonią, a w 9 miesiącu chwyta już zabawki palcami. Podane wyżej „terminy" wykonywania poszczególnych czynności nie mogą być traktowane sztywno. Są niemowlęta, które nieco później demons­trują swoje umiejętności i są też takie, które już w 10 miesiącu zaczynają chodzić. Niemowlęta lżejsze, a więc mające wagę w normie lub nieco poniżej normy, siadają i wstają wcześniej niż duże i ciężkie. Niemowlę poci się bardzo mało, ponieważ jego gruczoły potowe nie są jeszcze dobrze wykształcone. W drugim półroczu obserwujemy zaczątki rozwoju mowy. Najpierw są to pojedyncze sylaby, potem pojedyncze słowa, takie jak mama, tata, daj. Po okresie niemowlęcym zaczyna mówić zdaniami. Na ogół dziewczynki zaczy­nają mówić trochę wcześniej niż chłopcy. Rozwój mowy jest najlepszym dowodem dojrzałości i sprawności ośrodkowego układu nerwowego. Tempo przyrostu wagi i wzrostujest sprawdzianem prawidłowego rozwoju fizycznego niemowlęcia. Istnieje wiele metod i wzorów pozwalających ocenić, czy niemowlę prawidłowo przybiera na wadze. Wydaje mi się, że na użytek rodziców i opiekunów dziecka wystarczy zapamiętać, że w pierwszym półroczu niemowlę powinno przybierać około 700 g miesięcznie, a w drugim 500 g. Przykład 1: niemowlę 5miesięczne powinno ważyć 5 X 700 = 3500 + jego waga urodzeniowa 3300 g, razem 6800 gramów. Przykład 2: niemowlę 10miesięczne, które przy urodzeniu ważyło 3300 g, będzie miało wagę 6 x 700 + 4 x 500 + 3300 razem 9500 gramów. Niemowlę roczne waży przeciętnie około 10,5 kg, a jego wzrost waha się w granicach 7580 cm. W okresie niemowlęcym bardzo ważnym wydarzeniem jest ząbkowanie. Na ogół zdrowe niemowlę zaczyna ząbkować w 6 miesiącu życia. Zanim ukaże się pierwszy ząbek, niemowlę ma rozpulchnione i lekko przekrwione dziąsła, ślini się, jest bardziej niż zwykle niespokojne, chętnie „gryzie" zabawki, może mieć stany podgorączkowe w granicach 37 do 37,5°C, a także kilka wolniejszych niż zwykle stolców. W tych przypadkach, aby się upewnić, czy wolniejsze stolce są tylko spowodowane ząbkowaniem, należy porozmawiać z lekarzem rejonowym. Istnieje formuła, wg której niemowlę ma tyle zębów, ile ma miesięcy sześć. Na przykład 10miesięczne niemowlę będzie miało 10 6 = 4 zęby. Dawniej uważano, że krzywica opóźnia ząbkowanie. Obecnie wiemy, że nie tylko krzywica. Czasem u zupełnie zdrowego i dobrze rozwiniętego niemowlęcia proces ząbkowania zaczyna się dopiero pod koniec drugiego półrocza. Zęby niemowlęcia nazywamy pierwszymi lub mlecznymi. Wyrzyna się ich dwadzieścia. Kolejność wyrzynania ząbków jest następująca: najpierw wy­chodzą dwa siekacze dolne, potem siekacze górne, następnie kolejno zęby przed trzonowe pierwsze, kły i przedtrzonowe drugie. Zęby mleczne samoist­nie wypadają pod koniec okresu przedszkolnego (57 lat), a na ich miejsce wyrastają zęby stałe w liczbie 32. Wraz z procesem ząbkowania musi nastąpić zmiana pożywienia niemowlęcia. Trzeba zacząć przyzwyczajać dziecko do pokarmów stałych, które wymagają gryzienia i żucia. Ma to duże znaczenie dla odpowiedniego kształtowania całego aparatu żucia. Skóra niemowlęcia zatraca już kolor intensywnie różowy z okresu nowo­rodkowego, zaczyna zanikać meszek w okolicy międzyłopatkowej. Nadal jednak jest bardzo wrażliwa na urazy i zakażenia. Dokładnie obserwując niemowlę, można czasem zauważyć nieznaczny zez gałek ocznych. Jest to zez fizjologiczny, nie mający w tym wieku znaczenia chorobowego. W pierwszym kwartale niemowlę nadal śpi bardzo dużo, a okresy czuwania są jeszcze bardzo krótkie. W miarę wzrastania czas czuwania zaczyna się stopniowo wydłużać, jednak dziecko 1roczne śpi jeszcze dłużej niż czuwa (1314 godzin). Niemowlę oddaje mocz kilka do kilkunastu razy na dobę. Liczba stolców, początkowo 24, pod koniec roku zmniejsza się (do 12 w ciągu doby). Zapotrzebowanie kaloryczne niemowląt wynosi w pierwszym kwartale około 130 kalorii (544 kj) na dobę na 1 kg wagi ciała, w drugim 120 kalorii (502 kj), w trzecim 110 (461 kj) i czwartym 100 kalorii (419 kj)


rozwój fizyczny i umysłowy  

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz