piątek, 14 czerwca 2013

KARMIENIE DZIECI PO ROKU



Dieta dziecka powinna być DOSTOSOWANA do
indywidualnych potrzeb i apetytu dziecka

JAKIE SĄ POTRZEBY ŻYWIENIOWE DZIECKA?
W OKRESIE PO NIEMOWLĘCYM

Małe dzieci powinny otrzymywać w ciągu dnia 4 – 5 posiłków
3 podstawowe i 1 – 2 uzupełniające

Dieta dziecka powinna być DOSTOSOWANA
do indywidualnych potrzeb i apetytu dziecka
WEDŁUG OBOWIĄZUJĄCYCH AKTUALNIE NORM USTALONO, ŻE:

Zapotrzebowanie na energię należy indywidualizować w odniesieniu
do masy ciała dziecka. U dzieci w wieku 13 – 36 MIESIĘCY dobowe
ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ w przeliczeniu NA JEDEN KILOGRAM MASY CIAŁA wynosi ok.83 kcal.

Minimalna ilość białka nie powinna być niższa niż 1 g / kg masy ciała
dziecka i wyższa niż 15% energii z białka w całodziennej zalecanej puli
energetycznej (1000 kcal).

TŁUSZCZE powinny dostarczać30 – 40% CAŁKOWITEJ ENERGII
tak, aby zabezpieczać wydatek energetyczny dziecka i jego wzrost.
Bardzo ważna jest podaż odpowiedniej jakości tłuszczu, w tym źródeł
kwasów tłuszczowych, zwłaszcza długołańcuchowych wielonienasyconych
kwasów tłuszczowych.

Udział ENERGII Z WĘGLOWODANÓW w ogólnej puli energetycznej
powinien wynosić 55-60%.
Należy ograniczać tzw. cukry dodane (czyli cukry stosowane w produkcji żywności i przygotowywaniu potraw) do poniżej 10% energii. Zaleca się podawać produkty, które są źródłem węglowodanów złożonych, takie jak pełnoziarniste pieczywo, kasze, makaron i produkty z mąki z pełnego przemiału.

Zapotrzebowanie dziecka w wieku 13 – 36 miesięcy na WAPŃ wynosi
700 mg, na WIT. D – 15μg(600 j.m.).

Głównym źródłem płynów powinna być WODA DOBREJ JAKOŚCI.
Dzieci nie powinny pić słodzonych i gazowanych napojów



Żywienie dzieci
karmionych piersią

WARTO WIEDZIEĆ, ŻE:

Karmienie wyłączne piersią do około 6 miesiąca życia jest optymalną metodą żywienia młodszych niemowląt.

Zdrowe niemowlęta powinny być karmione piersią na żądanie”, czyli odpowiednio do potrzeb swoich i matki.

Niemowlęta w I półroczu zwykle są karmione kilkanaście razy na dobę (w dzień i w nocy), a w kolejnych miesiącach życia dziecka (II półrocze) liczba karmień ulega stopniowemu ograniczeniu.

Między 6 a 9 miesiącem życia nabywane są także umiejętności żucia,
gryzienia oraz sprawności manualnej do spożywania różnorodnych pokarmów.
Dziecko zaczyna interesować się jedzeniem, sięga po żywność i przenosi ją
do ust, smakuje, próbuje gryźć. W tym okresie pokarm naturalny pokrywa
około 70% zapotrzebowania energetycznego, a pomiędzy 9-11 miesiącem
życia dziecka pokarm pokrywa już tylko około 55% jego zapotrzebowania
energetycznego, stąd konieczne jest rozszerzanie diety.

Po wprowadzeniu żywności uzupełniającej zwiększa się wartość energetyczna i odżywcza diety. Dziecko poznaje nowe smaki, zapachy i konsystencję pożywienia.
Stymulowany jest rozwój motoryki jamy ustnej.

W żywieniu dzieci karmionych piersią korzystne jest wprowadzenie
2 do 3 posiłków uzupełniających dla dzieci w wieku 6-8 miesięcy i
3-4 posiłków pomiędzy 9 a 24 miesiącem życia, z dodatkowymi zdrowymi
przekąskami (od 1 do 2 dziennie/dzieci w wieku ok. 12 miesięcy), takich jak
miękkie kawałki owoców, chleba, czy ciasta przygotowanego w domu.

Częściowe karmienie piersią powinno być kontynuowane, co najmniej
do ok. 12 miesiąca życia i może być nadal kontynuowane w drugim
i trzecim roku życia, tak długo jak sobie tego życzy matka i dziecko. Nie ustalono górnej granicy wieku, do której dziecko może być karmione naturalnie



Zdrowa dieta dzieci jest jednym z elementów umożliwiających ich
optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Pod pojęciem takiej diety rozumieć należy urozmaicony, polecany w żywieniu dzieci asortyment żywności, właściwą liczbę posiłków o odpowiedniej wartości energetycznej i odżywczej.
Dieta dziecka będzie prawidłowo zbilansowana pod względem energii i ważnych składników pokarmowych – białka, tłuszczu, witamin i składników mineralnych zwłaszcza – żelaza i wapnia wtedy, gdy w kuchni domowej wykorzystane zostaną różnorodne produkty spożywcze – mleko i produkty mleczne, pieczywo, kasze, mięso, drób, ryby, owoce i warzywa, a przygotowywane posiłki będą urozmaicone.
Do układania diety dziecka pomocny może być modelowy TALERZ ŻYWIENIOWY który obrazuje udział poszczególnych grup produktów wyrażony w ilościach porcji w jadłospisie dziecka.


Pełnowartościowa całodzienna dieta dziecka powinna być urozmaicona i uwzględniać produkty z różnych grup żywności w następującejilości porcji:
podstawy żywienia
Mleko i produkty mleczne 3 porcje
Tłuszcze12 porcje
Produkty białkowe 4-̄5 porcji
Produkty zbożowe 5 porcji
Warzywa 5 porcji
Owoce 4 porcje
Mięso, drób, ryby, jaja 12 porcje

MLEKO I PRODUKTY MLECZNE

Mleko (w tym mleko modyfikowane) i produkty mleczne jogurt, kefir, serki twarogowe, sery żółte zawierają łatwo przyswajalne białko, wapń - pierwiastek niezbędny do budowy kości, zębów i prawidłowego przebiegu wielu przemian metabolicznych oraz niektóre witaminy z grupy B.
Jogurty i kefiry ze względu na obniżoną ilość laktozy cukru mlecznego i obecność bakterii kwasu mlekowego są lepiej tolerowane przez niektóre dzieci niż mleko płynne spożywcze. Mleko, jogurty i kefiry wykorzystywane mogą być nie tylko jako napoje, ale także jako dodatek do sosów, zup, deserów. W żywieniu dzieci polecany jest najczęściej jogurt naturalny, ewentualnie z dodatkiem miodu, świeżych owoców, można go także wykorzystywać do przygotowywania lekkich sosów, zup. Należy pamiętać, że ser twarogowy zawiera najmniej wapnia ze wszystkich produktów
mlecznych.
Ważnym elementem diety dzieci do 3. roku życia jest nadal mleko modyfikowane typu Junior. Dzięki zawartości m.in. wapnia, żelaza i
witaminy D mleko modyfikowane uzupełnia dietę w te deficytowe często składniki.

MIĘSO, DRÓB, RYBY JAJA

Mięso w diecie dzieci jest ważnym źródłem białka, witaminy B1, witaminy PP, witaminy B12, żelaza hemowego - bardzo dobrze przyswajalnego przez organizm, cynku oraz wielu pierwiastków śladowych. W żywieniu dzieci poleca się świeże, chude mięso wysokiej jakości. Mięso z drobiu jest delikatne, lekkostrawne, bogate w białko. Mięso z ryb oprócz białka jest źródłem ważnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Zaleca się podawać ryby 1-2 razy w tygodniu. W żywieniu najmłodszych dzieci polecane jest przede wszystkim wysokiej jakości mięso gotowane i mięso pieczone, które cienko pokrojone można wykorzystywać jako dodatek do kanapek, sałatek albo podstawę do sporządzania różnych past do pieczywa. Ze względu na niepewną jakość i skład, oraz dużą liczbę substancji dodatkowych, dzieciom, a zwłaszcza tym, które są na diecie bezglutenowej lub bez mlecznej nie należy podawać przetworów mięsnych o nieznanych recepturach.
Jaja są skoncentrowanym źródłem cennych składników odżywczych – pełnowartościowego białka, tłuszczu, biopierwiastków, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz innych składników o aktywności biologicznej m.in. lecytyny. Najlepiej podawać je w formie gotowanych na miękko, na twardo, delikatnej jajecznicy i w różnych potrawach (naleśniki, kluski itp.).
Tygodniowo można podać dziecku 3-4 jaja(średnio ½ jajka dziennie).


PRODUKTY ZBOŻOWE

Produkty zbożowe są źródłem węglowodanów złożonych skrobi, błonnika, witamin z grupy B, składników mineralnychgłównie fosforu, wapnia, magnezu, miedzi, selenu, molibdenu, manganu, chromu. Skrobia powinna być podstawowym węglowodanem w żywieniu dzieci. Jest ona dobrze trawiona, ale jej nadmiar w diecie może obciążać przewód pokarmowy.
Pod nazwą błonnik kryje się wiele węglowodanów wchodzących w skład tkanki roślinnej, i nie ulegających trawieniu w przewodzie pokarmowym. Błonnik wpływa korzystnie na perystaltykę jelit, florę jelitową, absorbuje różne toksyczne substancje i wzmaga ich wydalanie. Dieta dziecka powinna dostarczać 10 – 14 g błonnika pokarmowego (do max.19g).



WARZYWA
Niedobór warzyw jest jednym z najczęściej obserwowanych błędów w żywieniu dzieci. Warzywa są ważnym źródłem witamin(C, beta karotenu, witamin z grupy B) i składników mineralnych (potasu, magnezu, wapnia, manganu, miedzi, cynku, molibdenu, żelaza), węglowodanówgłównie skrobi
(ziemniaki, groch, fasola, soczewica, kukurydza) oraz cukrów (glukozy, fruktozy i sacharozy), oraz błonnika.
Warzywa stanowią podstawę zup jarzynowych, są ważnym dodatkiem do drugich dań w postaci jarzynek, surówek, a także sałatek

OWOCE
Owoce są źródłem ważnych witamin, składników mineralnych,cukrów
prostych, dwucukrów, wielocukrów, oraz wielu związków organicznych,
które wpływają korzystnie na funkcjonowanie organizmu dziecka.
Naturalne cukry występujące w owocach to przede wszystkim glukoza, fruktoza i sacharoza. Są one źródłem łatwo dostępnej energii. Zawarty w owocach błonnik oraz pektyny regulują pracę przewodu pokarmowego
małego dziecka. Witaminy występujące w owocach to przede wszystkim
witamina C i prowitamina A czyli beta karoten,
związki o silnym działaniu przeciw utleniającym i przeciwzapalnym.

SKŁADNIKI MINERALNE

Składniki mineralne zawarte w owocach - potas, miedź, żelazo, cynk, magnez, kobalt, wapń wchodzą w skład wielu komórek i tkanek (kości, zęby, płyny ustrojowe, hemoglobina, enzymy) oraz wpływają na szereg przemian zachodzących w organizmie. Kwasy organiczne – cytrynowy, winowy,
jabłkowy decydują o smaku owoców. Naturalne substancje aromatyczne oraz barwniki roślinne – karotenoidy, chlorofil, antocyjany i flawonoidy uatrakcyjniają smak, zapach, barwę i wygląd owoców. U dzieci z alergią na pokarm truskawki, poziomki, owoce cytrusowe i południowe, a niekiedy nawet
maliny należy podawać ostrożnie dopiero po 1 roku życia. Większość owoców zalicza się do produktów o niskiej zawartości energii, co może mieć znaczenie w planowaniu diety dzieci z nadwagą.

SOKI

Soki dla dzieci przygotowywane są najczęściej z owoców i warzyw bogatych
w witaminę C – czarnych porzeczek, porzeczek czerwonych i białych, malin, jeżyn, truskawek, owoców cytrusowych i południowych, a także pomidorów. Bardzo popularne soki w żywieniu dzieci to soki warzywne i warzywno – owocowe przygotowywane na bazie marchwi. Nie zawierają one
zbyt dużo witaminy C, ale są znakomitym źródłem beta karotenu – prowitaminy A. Oprócz marchwi znaczne ilości beta karotenu zawiera także dynia, morele, pomidory oraz brzoskwinie.
Najcenniejsze odżywczo są soki przygotowywane bezpośrednio do spożycia ze świeżych dojrzałych owoców i warzyw bez dodatku cukru. Ponadto w żywieniu dzieci zaleca się wykorzystywać soki zaliczane do środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego.
W żywieniu dzieci polecane są soki typu przecierowego – z miąższem warzyw i owoców. Soki te zawierają znacznie więcej składników
odżywczych niż soki klarowne lub naturalnie mętne. Oprócz witamin i składników mineralnych soki są także źródłem błonnika i pektyn, które biorą udział w regulacji gospodarki wodnej, usuwają niekorzystne dla zdrowia związki (np. metale szkodliwe), oraz poprawiają pracę przewodu pokarmowego. Soki, podobnie jak warzywa i owoce, z których są otrzymywane, dostarczają organizmowi, oprócz witaminy C i beta karotenu, także składniki mineralne (głównie potas, magnez), błonnik,35

Mimo, że soki z owoców i warzyw są źródłem wielu cennych składników pokarmowych, ich nadmiar w żywieniu dzieci nie jest wskazany.
DZIENNIE NIE POWINNO SIĘ PODAWAĆ DZIECKU WIĘCEJ NIŻ JEDNĄ PORCJĘ SOKU (OK 1/2 SZKLANKI).

ŚNIADANIE

to pierwszy i najważniejszy posiłek spożywany w ciągu dnia. Dla dzieci po 12 miesiącu życia podstawą posiłku śniadaniowego powinno być mleko i produkty mleczne jogurt z dodatkiem owoców, kefir ciepłe napoje mleczne – kawa zbożowa, kakao, mleko modyfikowane, ewentualnie ser twarogowy. Część dzieci domaga się tradycyjnych zup mlecznych, inne odmawiają ich spożywania. Coraz popularniejsze są różnego rodzaju płatki śniadaniowe łatwe do przygotowania, bo wymagające tylko połączenia z mlekiem.
W zestawie śniadaniowym małego dziecka należy uwzględniać oprócz mleka także inne produkty białkowe – jaja, pasty mięsno – warzywne, sałatki warzywne z serem lub wysokiej jakości wędlinami przygotowywane tuż przed podaniem. Ważna jest kompozycja śniadań. Jeśli dziecko pije sok owocowy, kanapka śniadaniowa powinna być źródłem białka czyli
przygotowana z chudą, drobno pokrojoną, wysokiej jakości wędliną lub serem twarogowym albo pastą z jaj. Nie należy łączyć takich samych produktów np. zupy mlecznej z lanym ciastem i jaja w jednym zestawie śniadaniowym. Dzieciom powyżej 1. roku życia poleca się urozmaicone rodzaje pieczywa – pszenne, mieszane żytnio-pszenne, razowe, cienko krojone w małe kromeczki. Kanapki powinny zawierać dodatek warzyw lub owoców (np. krążkami pomidorów bez skórki, plasterkami owoców kiwi itp.).
Wartość energetyczna pierwszego śniadania, obiadu i kolacji powinny wynosić każde ok. 250 kcal, tj. 25% z ogólnej puli energii zalecanej do spożycia w ciągu dnia (1000 kcal) przy założeniu spożywania 5 posiłków w ciągu dnia. Resztę energii powinny dostarczyć drugie śniadanie i podwieczorek.

OBIAD

Powinien być głównym pod względem wartości odżywczej i energetycznej posiłkiem w ciągu dnia. Posiłek obiadowy powinien składać się z zupy przygotowanej na bazie warzyw i drugiego dania. Drugie danie należy przygotować (do wyboru) z mięsa, drobiu, ryby lub jaj z dodatkiem ziemniaków, kaszy lub makaronu i warzyw w postaci jarzynki, surówki. Niekiedy zupę jarzynową można zastąpić sokiem warzywnym lub warzywno –
owocowym bogatym w wit. C. Podstawową technologią przygotowania potraw powinno być gotowanie. Jeśli dziecko jest niejadkiem posiłek zaczynamy od potrawy mięsno – jarzynowej. Posiłek można zakończyć lekkim, wartościowym deserem – niewielką ilością soku, kompotem, porcją owoców lub domowym biszkoptem.
KOLACJA

Rodzaj posiłku po południowo -wieczornego przygotowywanego w domu dla dzieci zależy w dużej mierze od tego czy dziecko uczęszcza do żłobka lub przedszkola.
Często jest to kolacja łączona przy jednym stole z posiłkiem obiadowo - kolacyjnym rodziców po ich powrocie z pracy. Dla niektórych dzieci jest to drugi obiad. Niekiedy ostatnim posiłkiem popołudniowym dzieci jest bogatszy podwieczorek i owoce zjadane przed snem. Ten zróżnicowany wzorzec żywienia dzieci wymaga indywidualnych jadłospisów. Posiłek podawany na kolację powinien być lekkostrawny. Potrawy gotowane mogą
urozmaicić standardowe zestawy z kanapkami. W jadłospisach kolacyjnych dzieci należy uwzględnić wysokowartościowe produkty spożywcze, które są źródłem białka, witamin i składników mineralnych – chude mięso, mlek
o i jego przetwory, a wśród nich mleczne
napoje fermentowane – kefir, jogurt. Posiłek wieczorny bogaty w węglowodany, witaminy i składniki mineralne działa uspokajająco i może być korzystny dla dzieci nad aktywnych.
Podobnie może działać szklanka ciepłego mleka wypita przed snem. W takim przypadku należy pamiętać jeszcze raz o higienie jamy ustnej.

DRUGIE ŚNIADANIE PODWIECZOREK

Drugie śniadanie i/lub podwieczorek powinny stanowić uzupełnienie puli
energetycznej całodziennej diety dziecka. Mogą być one posiłkami przygotowywanymi na bazie mleka lub jogurtu. Polecane są także świeże owoce podawane w formie kolorowych odpowiednio dobranych smakowo kompozycji, także soki, przeciery owocowe i potrawy zaliczane do deserów stanowiące połączenie owoców z kleikiem, kaszką lub biszkoptem. Wiele smacznych potraw przygotować można z białego sera, homogenizowanych twarożków, z jaj lub z dodatkiem jaj – omlety, naleśniki.
Potrawy o słodkim smaku można przyprawiać odrobiną cukru waniliowego,wanilii, cynamonu, goździków. Inne dodatki - miód, kakao, a także bakalie, podwyższają wartość energetyczną i odżywczą potraw. Migdały, orzechy mogą stanowić dobre źródło mikroelementów – pierwiastków śladowych takich jak cynk, mangan, molibden, miedź.
Należy pamiętać jednak o odpowiednim stopniu rozdrobnieniu (drobnym zmieleniu) orzechów i migdałów w potrawach dla dzieci. Dla dzieci młodszych można podawać porcję budyniu lub kisiel mleczny z owocami, dla dzieci starszych - porcję ciasta z napojami mlecznymi lub koktajle mleczno – owocowe. 
 
PRZEKĄSKI

Dzieci bardzo aktywne, zużywające wiele energii na zabawę albo procesy uczenia mogą potrzebować uzupełnienia swojej diety różnymi przekąskami. Warto skonsultować się wtedy z lekarzem lub dietetykiem.
Zdrowe przekąski to świeże owoce – np. cząstki jabłka, mandarynki lub pomarańczy obranej z białej otoczki, plasterki banana, kawałeczki gotowanych warzyw marchwi, kalafiora, fasolki szparagowej,
soki owocowe przecierowe przeznaczone dla niemowląt i dzieci do 3 roku życia, a przede wszystkim produkty białkowe plasterki sera, mleko, jogurt naturalny, który można podawać ze świeżymi owocami lub przecierami owocowymi.


W ciągu dnia dziecko powinno otrzymać 4-5 posiłków:
3 podstawowe
(śniadanie, obiad, kolacja) i 1-2 uzupełniające (drugie śniadanie i/lub podwieczorek).
Przerwa pomiędzy posiłkami powinna wynosić ok 3-4 godzin.
Liczba posiłków spożywanych przez dzieci w ciągu dnia może się okresowo zmieniać, zwłaszcza dotyczy to takich posiłków jak II śniadania czy podwieczorki.
Dziecko w wieku 1 – 3 lat ze względu na małą pojemność żołądka powinno otrzymywać ilości potraw zgodne z indywidualnymi potrzebami, ale dostarczającej właściwej ilości energii (czyli o odpowiedniej gęstości energetycznej).
 Błędem jest podawanie dużych porcji rozcieńczonych zup, także tłustych potraw, ciężkich sosów, smażonych potraw.


Woda jest składnikiem niezbędnym do życia. W organizmie pełni rolę substancji budulcowej, uniwersalnego rozpuszczalnika, uczestniczy w transporcie m.in. składników odżywczych, stanowi idealne środowisko dla prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych, reguluje gospodarkę cieplną.
U dzieci w wieku 1 – 3 lat zapotrzebowanie na płyny wynosi ok. 1300 ml na dobę. W żywieniu małych dzieci szczególne znaczenie ma jakość wody używanej do przygotowywania mleka w proszku, zup, przecierów
czy soków. Woda przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci powinna mieć naturalną czystość chemiczną, mikrobiologiczną oraz właściwy skład minelralny.
Woda najlepiej zaspokaja pragnienie, szczególnie w okresie letnich upałów. Może też dostarczać pewnej ilości łatwo przyswajalnych mikroelementów. Dzieci zawsze powinny mieć do niej dostęp. Oprócz wody inne ważne dla zdrowia płyny polecane w żywieniu niemowląt i dzieci to mleko, w tym mleko modyfikowane typu junior i napoje
mleczne, takie jak jogurty i kefiry soki owocowe i warzywne. W żywieniu dzieci należy unikać dosładzanych i gazowanych napojów.
W czasie choroby – gorączka, wymioty, biegunka zapotrzebowanie na wodę wzrasta. Stąd bardzo ważne jest w tym okresie systematyczne podawanie dzieciom małymi porcjami wody lub innych płynów zgodnie z zaleceniami lekarza.

Ilość płynów spożywana w ciągu dnia przez dzieci uwarunkowana jest indywidualnymi potrzebami. W żywieniu małych dzieci polecana jest woda naturalna, źródlana, nisko zmineralizowana zmineralizowana,
najlepiej butelkowana z atestem.
Woda dobrej jakości polecana jest nie tylko do picia, lecz także do przygotowywania mleka modyfikowanego i potraw.
W domu, żłobku, czy w przedszkolu dzieci powinny mieć zawsze dostęp
do picia – kubki, szklaneczki i butelka z wodą powinny być zawsze w zasięgu wzroku dziecka, tak by mogło ono wskazać, że chce pić. Dzieci po 1 roku życia nie powinny już pić napojów z butelki ze smoczkiem.
Soków i słodkich napojów nie wolno podawać dzieciom w nocy.
Dla wspomagania prawidłowego rozwoju aparatu mowy zaleca się podawanie dzieciom płynów z kubka lub szklanki, picie przez słomkę oraz z butelki.

ASORTYMENT PRODUKTÓW POLECANYCH W ŻYWIENIU DZIECI
Kalafior, kalarepa, pietruszka, por, cebula, ziemniaki
Chude mięso czerwone, drób, chuda wędlina, ryby, jaja
Płatki zbożowe bez cukru, kasza gryczana, kasza jęczmienna, kasza jaglana
Dynia, fasolka, kabaczek, kukurydza, marchew
Borówki, czarne jagody, czarne porzeczki, śliwki, winogrona
Ananas, banan, brzoskwinia, cytryna, grejpfrut, gruszka, pomarańcza, morela, jabłko
Mleko, mleko modyfikowane, jogurty naturalne, kefir, ser żółty, ser biały
Bułka pełnoziarnista, chleb pełnoziarnisty, chleb graham
Makaron, bułka pszenna, naleśnik, placuszki, ciasto drożdżowe
Awokado, brokuły, bób, brukselka, cukinia, zielony groszek, kapusta, szpinak, szczypiorek
Arbuz, czereśnie, maliny, truskawki, wiśnie, żurawina, porzeczki, poziomki, jeżyny
Oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej słonecznikowy
Buraki, papryka, pomidor, rzodkiewka, bakłażan
Masło

Przedstawiono orientacyjną liczbę i wielkość porcji różnych produktów spożywczych i potraw zalecanych do spożycia w ciągu dnia dla dziecka w wieku 13-36 miesięcy.

PRODUKTY BIAŁKOWE 4-5 porcji
1 szklanka mleka płynnego spożywczego o zawartości 2-3,2 % tłuszczu
1/2 szklanki jogurtu, kefiru lub maślanki, 2 łyżeczki twarożku
Produkty białkowe inne 1-2 porcje
1/2 jajka lub 1 plasterek chudej wędliny
1/2 bułki pszennej lub 1 kromka chleba jasnego
1/2 szklanki płatków zbożowych
Produkty mleczne 3 porcje
1 szklanka mleka modyfikowanego typu Junior
lub białego sera; 1 plasterek lub łyżeczka tartego żółtego sera
cienki plaster pieczonego schabu, ryby, lub 1/2 piersi z kurczaka
Produkty zbożowe 5 porcji
1/2 bułki pełnoziarnistej lub 1 kromka chleba razowego
2-3 łyżki gotowanej kaszy gryczanej, makaronu lub ryżu
1 naleśnik, 1 placuszek, 1 kawałek ciasta drożdżowego lub biszko


WARZYWA 5 porcji
·        Warzywa pomarańczowe: 2 łyżki startej marchewki, gotowanej dyni
·        Warzywa żółte: 5 fasolek szparagowych, 2 łyżki kukurydzy
·        Warzywa białe: 1 ziemniak, 1/2 szklanki białej kapusty kwaszonej, szklanka gotowanej cukinii, kalafiora

·        Warzywa czerwone: 1 mały pomidor, 1/2 małej papryki, 1-2 łyżki gotowanych buraczków, 1-2 gotowanej czerwonej kapusty

OWOCE 4 porcje
·        Owoce fioletowo-purpurowe: 1/2 szklanki porzeczek, jagód
·        Owoce żółto-pomarańczowe i białe: jabłko, gruszka, morele (3 sztuki)
·        mała brzoskwinia, 1/2 banana
·        Owoce czerwone: 1/2 szklanki malin
·        1/2 szklanki soku ze świeżych owoców


TŁUSZCZE 1-2 porcji
·        1 łyżeczka oliwy z oliwek, oleju rzepakowego, 1 łyżeczka masła

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz