OPIEKUNKA DZIECIĘCA -OPIS ZAWODU

OPIS ZAWODU

Opiekunka dziecięca pełni funkcje wychowawczo-opiekuńcze, wykonuje zabiegi higieniczno-pielęgnacyjne, dba o prawidłowy rozwój i bezpieczeństwo dziecka. Posiada wiadomości z zakresu rozwoju psychicznego i fizycznego dziecka, technik i metod oddziaływania wychowawczego, a także umiejętności pielęgnowania i wychowywania dziecka, kierowania zabawą oraz prowadzenia zajęć muzycznych, plastycznych i technicznych. Opiekunka może uczestniczyć w rehabilitacji dzieci z różnego rodzaju upośledzeniami. Opiekunkę dziecięcą cechuje rzetelność, sumienność, odpowiedzialność, cierpliwość. Wskazane są uzdolnienia artystyczne (muzyczne, plastyczne). Jeśli opiekunka dziecięca pracuje z grupą dzieci, wówczas wymagana jest zdolność pracy w szybkim tempie oraz podzielności uwagi. Opiekunka musi być sprawna fizycznie, gdyż pracując z dziećmi, najczęściej musi stać lub chodzić. Ponadto swym wyglądem musi wzbudzać u dzieci pozytywne reakcje. Opiekunka jest przygotowywana do pracy w placówkach opiekuńczo--wychowawczych (żłobki, domy małego dziecka, pogotowia opiekuńcze, oddziały szpitalne, sanatoria, hospicja, zakłady opiekuńcze, przedszkola). Może także znaleźć zatrudnienie w dużych placówkach handlowych, które oferują rodzicom opiekę nad dziećmi podczas dokonywania zakupów, a także w dużych hotelach i pensjonatach oraz domach wczasowych. Możliwa jest również praca w środowisku domowym jako pomoc rodzicom, którzy z różnych powodów muszą pozostawić swoje dzieci pod profesjonalną opieką. Opiekunka pracuje w budynku i na wolnym powietrzu. Godziny pracy zależą od miejsca zatrudnienia. W placówkach, gdzie dzieci pozostają tylko przez określony czas w ciągu dnia, również opiekunka ma stałe godziny pracy. Jeżeli natomiast dzieci przebywają w placówce przez całą dobę, np. w szpitalu czy domu dziecka, opiekunka pracuje w systemie zmianowym, również w dni wolne od pracy. W przypadku zatrudnienia opiekunki przez rodzinę czas pracy jest zazwyczaj dostosowany do godzin, w których rodzice przebywają poza domem.

ZAWÓD OPIEKUNA - zadaniem opiekuna jest wychodzenie naprzeciw potrzebom społecznym oraz kształtującemu się rynkowi pracy, jeśli chodzi o opiekę nad dzieckiem (do 4 roku życia przede wszystkim). Opiekun powinien posiadać szeroki zakres wiedzy z nauk takich jak anatomia i fizjologia dziecka, psychologia, socjologia i pedagogika. Odpowiednia praca z dzieckiem poprzez kształtowanie jego sfery fizycznej jak również zdolności plastycznych czy muzycznych, daje wynik w postaci właściwego rozwoju psychicznego.
Opiekun pracuje z dziećmi w odpowiednich ośrodkach, placówkach opieki, lub też w jego domu rodzinnym, jako samodzielny opiekun. Osoba taka organizuje odpowiednie warunki dla rozwoju osobowości oraz cały czas modyfikuje sposoby zaspakajania potrzeb swoich podopiecznych indywidualizując proces wychowania ze względu na możliwości rozwojowe dziecka. Opiekun dba o zdrowie oraz codzienną higienę dziecka, uczestniczy również w różnego rodzaju rehabilitacjach.



DO GŁÓWNYCH CECH DOBREGO OPIEKUNA NALEŻĄ:

• cierpliwość
• niesienie pomocy słabszym
• postawa opiekuńcza
• postawa otwarta na potrzeby dzieci
• wrażliwość
• wyrozumiałość
• zdolność do nawiązywania kontaktów oraz dzielenia się emocjami
• życzliwy stosunek do dzieci
  

W strukturze postaw opiekuńczych wyodrębnia się:

• spostrzeżeniowo - empatyczne nastawienie
• altruizm
• wiedza oraz zaspokajanie ludzkich potrzeb
• motywacje działaniowe
  

POSTAWA OPIEKUŃCZA - jest to pewna stała organizacja o charakterze uczuciowym, poznawczym i behawioralnym. Po raz pierwszy termin ten został zdefiniowany przez Żabickiego, który uważał postawę opiekuńcza za jednolitą linię postępowania, która jest wynikiem zamiłowania do opiekowania się dziećmi. Wyrazem postawy opiekuńczej jest traktowanie dziecka w sposób podmiotowy, a więc między innymi:

• akceptacja dziecka takim, jakie jest
• szacunek
• życzliwość
• gotowość niesienia pomocy
• stawianie rozumnych wymagań
  

Jeśli chodzi o wychowanków placówek całkowitej opieki, to potrzebują oni w szczególności bliskich i serdecznych więzi z innymi osobami, które nie są możliwe do osiągnięcia w jedynie formalnych układach zależności oraz powiązań. Zatem, przy wyborze kandydatów na wychowawców do tego typu placówek należy brać pod uwagę nie tylko ich wykształcenie (tutaj: wyższe studia licencjackie lub magisterskie w zakresie pedagogiki opiekuńczo - wychowawczej), kwalifikacje zawodowe bądź umiejętności psychologiczno-pedagogiczne, lecz także ich cechy osobowe oraz własne zainteresowania, którymi mogliby oni zarazić swoich przyszłych podopiecznych.
Osoba na stanowisku wychowawcy jest zobowiązana do nieustannego podnoszenia własnych kwalifikacji w drodze samokształcenia, uczestnictwa w różnego rodzaju kursach specjalistycznych, studiach podyplomowych czy też konsultacji z doradcą metodycznym. Wychowawcy, którzy są lubiani przez swoich podopiecznych, najczęściej przejawiają następujące cechy:

• czułość
• dyskrecja
• empatia
• opiekuńczość
• serdeczność
• sprawiedliwość
• sympatia
• tolerancja
• troska
• wyrozumiałość
• zrozumienie
• życzliwość
  

FUNKCJE ZABAWY W OKRESIE PRZEDSZKOLNYM:

• funkcja autoedukacyjna
• funkcja edukacyjna
• funkcja ekspresyjna
• funkcja manipulacyjna
• funkcja poznawcza
• funkcja samoregulacyjna
• funkcja terapeutyczna
  

ZABAWA TEMATYCZNA - jest to forma zabawy aktywnej, gdzie dzieci w swoim zachowaniu i mowie traktują przedmioty bądź sytuacje w taki sposób, jakby posiadały one cechy inne niż w rzeczywistości. Zabawy takie mogą mieć dwojaki charakter:

• odtwórczy (reprodukcyjny) - dzieci starają się odtwarzać pewne zaobserwowane w rzeczywistości sytuacje
• wytwórczy (twórczy) - bazą są tutaj rzeczywiste sytuacje, które są przekształcane przez dzieci w różny sposób
  

W obydwu tych rodzajach zabaw dzieci odgrywają główne role, podczas gdy pozostałymi aktorami początkowo są zabawki, a później - rówieśnicy. Zatem w pierwszej fazie zabawy mają charakter indywidualny i dopiero z czasem stają się zabawami społecznymi. Z chwilą osiągnięcia przez dziecko poziomu dojrzałości szkolnej, zainteresowanie tego typu zabawami zaczyna ulegać zmniejszeniu - zabawa tematyczna jest więc zabawą typową dla okresu "wczesnego dzieciństwa".



ZADANIA ZAWODOWE

• Kształtowanie u dzieci pozytywnych cech osobowościowych, uczestniczenie w wychowaniu moralnym i społecznym
• Doskonalenie sprawności motorycznej i manualnej dziecka
• Kształtowanie u dzieci właściwych przyzwyczajeń i nawyków, wdrażanie ich do obowiązkowości i systematyczności
• Stwarzanie warunków do wszechstronnego i harmonijnego rozwoju dziecka, zaspokajanie jego potrzeb fizycznych i psychospołecznych
• Wykorzystywanie w pracy z dzieckiem muzyki, plastyki, utworów literackich
• Różnicowanie metod wychowawczych i opiekuńczych w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi, z zaburzeniami rozwoju i problemami wychowawczymi
• Czuwanie nad żywieniem dziecka zgodnym z zaleceniami rodziców, opiekunów, lekarza lub pielęgniarki
• Pielęgnowanie dziecka zdrowego
• Współpraca z zespołem terapeutycznym przy pielęgnacji dziecka chorego
• Udzielanie dziecku pomocy przedmedycznej
• Realizowanie programu dydaktyczno-opiekuńczo-wychowawczego
• Sprawowanie opieki nad dziećmi częściowo lub całkowicie pozbawionymi opieki rodzicielskiej, rozpoznawanie symptomów dziecka skrzywdzonego
• Planowanie pracy dydaktyczno-opiekuńczo-wychowawczej w zależności od wieku dziecka i stanu zdrowia
• Organizowanie własnego miejsca pracy i środków pracy dydaktyczno--opiekuńczo-wychowawczej z dzieckiem
• Współpraca z rodzicami lub opiekunami dziecka oraz z zespołem wychowawczo-pielęgnacyjnym
• Współpraca z pracownikami placówki opiekuńczo-wychowawczej oraz właściwymi instytucjami i organizacjami (sąd rodzinny, kurator, opieka społeczna itp.)
• Obserwowanie i kontrolowanie prawidłowego rozwoju psychicznego i fizycznego dziecka
• Samoocena jakości pracy dydaktyczno-opiekuńczo-wychowawczej
• Przestrzeganie zasad oraz przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.